Mercedes-Benz Group AG bestaat uit drie divisies: Cars (personenvoertuigen waaronder de merken Mercedes-Benz, Maybach en AMG), Vans (bestelbussen) en Mobility (bank-, financierings- en leasediensten).

In 2023 stabiliseerde de wereldwijde automobielindustrie. Van productiebeperkingen en logistieke uitdagingen door de covid-pandemie kon afscheid worden genomen, terwijl de energie- en grondstofprijzen daalden. De geopolitieke situatie was weliswaar uitdagend, maar belemmerde het herstel niet.

Mercedes-Benz behaalde het afgelopen boekjaar in alle divisies een solide financieel resultaat. De focus op aantrekkelijke auto’s en bestelwagens in combinatie met een consistente kostendiscipline leidde tot een geconsolideerde winst vóór rente en belastingen (ebit) van 19,7 miljard euro (2022: 20,5 miljard euro). De groepsomzet steeg naar 153,2 miljard (2022: 150 miljard euro). Dat resultaat werd behaald met de verkoop van ruim 2 miljoen personenvoertuigen, iets meer dan het jaar ervoor. Het aantal verkochte bestelwagens steeg van 415 duizend naar 447 duizend. Over 2023 wordt een dividend uitgekeerd van 5,30 euro per aandeel (2022: 5,20 euro). Deze uitkering weerspiegelt het verhogende effect op het dividend per aandeel van het lopende aandeleninkoopprogramma.

Hoge prijzen
De gemiddelde verkoopprijs van een personenauto van Mercedes-Benz steeg in 2023 met 2 procent naar het respectabele bedrag van 74.200 euro. Dat is niet bepaald de prijs die gemiddeld voor een nieuwe auto wordt neergeteld. Ook niet in Duitsland. Daar lag in 2023 de gemiddelde prijs van een nieuwe auto op 44.630 euro. In Nederland was dat een kleine 46.000 euro. De aanschaf van Duitse kwaliteitsmerken is dan ook eerder de uitzondering dan de regel. Het toont de wil van Mercedes-Benz om zich te concentreren op het bovenste segment van de markt. Al enkele jaren gaat het gerucht dat het concern in 2025 zal stoppen met de productie van de instapmodellen uit de A- en B-klasse. De winstmarge op deze modellen is kleiner dan op de duurdere SUV-modellen. De focus van Mercedes-Benz op het hogere segment wordt onderstreept door de verkoopcijfers. Zo bleef weliswaar de totale verkoop van personenvoertuigen vorig jaar nagenoeg op het niveau van 2022, maar het bedrijf zag de verkoopaantallen voor zijn duurste modellen stijgen: de Mercedes-Maybach (plus 19 procent), de G-Klasse (plus 11 procent) en de voertuigen in de AMG-versies (plus 4 procent). In 2023 rolden van de topmodellen 328.300 exemplaren de showroom uit. In het wereldwijde topsegment van luxe personenvoertuigen is de S-klasse (in Nederland verkrijgbaar vanaf 134.000 euro) met een marktaandeel van 50 procent de duidelijke leider.

Elektrisch
Elektrische voertuigen zijn nu goed voor 20 procent van de totale omzet van Mercedes-Benz. Daarbij komt 12 procent voor rekening van volledig elektrische voertuigen en 8 procent van plug-in-hybride varianten. Mercedes-Benz behaalde in 2023 in de Verenigde Staten ook het hoogste aandeel elektrische voertuigen van alle traditionele buitenlandse autofabrikanten. Ondanks de recente twijfel in Duitsland over de afschaffing van de verbrandingsmotor per 2035 spreekt Mercedes-Benz zich uit voor de volledige elektrificatie van het toekomstige wagenpark. Wél nog met een slag om de arm die wordt aangeduid als ‘tactische flexibiliteit’ ten aanzien van marktscenario’s en -voorwaarden. In een tijd van roerige geopolitieke ontwikkelingen getuigt dat van een gezonde portie realisme.

In Brussel bepleiten de Duitse christendemocraten van CDU/CSU een herbezinning op het besluit van het Europees Parlement en de Europese Commissie tot afschaffing van de verbrandingsmotor. De Duitse auto-industrie produceert hoogwaardige benzine- en dieselmotoren die wat de CO2-uitstoot betreft vergelijkbaar zijn met die van elektrische auto’s (die slechts deels met niet-fossiele energie worden opgeladen). Verder is er de hoop op de ontwikkeling van synthetische brandstoffen. Maar het belangrijkste is toch wel de constatering dat de Duitse auto-industrie, en daarmee een deel van de Duitse welvaart, drijft op de klassieke verbrandingsmotor.

Inkoopprogramma
Mercedes-Benz kent een actief aandeleninkoopbeleid. De toekomstige vrije kasstroom van de industriële activiteiten (na mogelijk kleinere fusies en overnames) die overblijft na dividenduitkeringen, zal worden gebruikt om eigen aandelen in te kopen. In dat kader heeft het bedrijf ook besloten een aanvullend aandelen-inkoopprogramma op te tuigen, waarbij in de periode tot juli 2025 eigen aandelen ter waarde van maximaal 3 miljard euro op de beurs zullen worden gekocht en vervolgens zullen worden ingetrokken.

Conjunctuurmotor
De totale omzet van de Duitse auto-industrie steeg in 2023 met 10 procent tot een bedrag van 564 miljard euro. De autoproducenten deden het met een stijging van 11 procent beter dan de toeleveranciers, die slechts 9 procent konden bijschrijven. De grote groei naar elektromobiliteit tekent zich in Duitsland nog niet af. Evenals in de meeste EU-lidstaten stabiliseert het aandeel elektrische auto’s op net boven de 10 procent. BMW doet het in dit segment van de drie grote autobouwers (naast Volkswagen en Mercedes) het beste: 15 procent van BMW’s productie is elektrisch. Volkswagen produceerde (onder de merknamen Volkswagen, Skoda, Seat, Cupra, Audi, Lamborghini, Bentley, Porsche en Ducati) in 2023 de meeste auto’s: maar liefst 9,24 miljoen stuks, waarvan slechts 8,3 procent elektrisch. Dat is met het oog op de toekomst te weinig, wat het risico meebrengt dat een relevante Duitse conjunctuurmotor gaat stotteren.

Peildatum: 11 juni

Handelsoorlog
Met een beroep op oneerlijke handelspraktijken heeft de Amerikaanse regering onlangs aangekondigd de importtarieven op talrijke Chinese producten, waaronder elektrische auto’s, fors te verhogen. Door de afgedwongen technologietransfer, de diefstal van patenten, de lage productiekosten en door overheidssubsidies heeft China in bepaalde technologische sectoren van de VS een marktaandeel tot wel 90 procent bereikt. De Chinese overproductie leidt bovendien tot het dumpen van elektrische auto’s tegen afbraakprijzen op de Amerikaanse markt. Fnuikend voor de concurrentie en de binnenlandse productie. Het voornemen is de importheffingen op elektrische voertuigen te verviervoudigen: van 25 naar 100 procent. Geen enkele Chinese producent kan op die basis nog concurreren met Amerikaanse producenten. Het zal de facto leiden tot het einde van de import van Chinese elektrische auto’s naar de VS. De reactie van China op de aankondiging van de Amerikaanse regering liet niet lang op zich wachten. Het Chinese ministerie van Handel kondigde aan zijn rechten en belangen te verdedigen, desnoods met eigen importheffingen

Handelsoverschot
Westerse bondgenoten, waaronder Duitsland, worden door de nieuwe Amerikaanse importheffingen niet geraakt. Dat is goed nieuws. Volgens gegevens van het Europese statistiekbureau Eurostat exporteerden Europese fabrikanten in 2023 ruim 800.000 auto’s ter waarde van ruim 40 miljard euro naar de Verenigde Staten, terwijl er tegelijkertijd iets meer dan 200.000 Amerikaanse voertuigen ter waarde van 9,2 miljard euro werden geïmporteerd. Met meer dan 416.000 auto’s waren Duitse fabrikanten goed voor meer dan de helft van de Europese export. Duitsland heeft ook een groot handelsoverschot met de VS als het gaat om elektrische auto’s. In 2023 exporteerden Duitse autofabrikanten 86.000 elektrische auto’s ter waarde van 5,1 miljard euro naar Amerika, terwijl Amerikaanse fabrikanten slechts 15.700 elektrische auto’s ter waarde van 1,2 miljard euro exporteerden.

De EU volgt
De Amerikaanse importheffingen op Chinese elektrische auto’s zullen voor de EU een waterbed-effect hebben, zo vreest de Europese Commissie. China zal zijn overproductie met nog meer kracht op de Europese markt willen afzetten. Dat creëert voor de Europese Commissie een dilemma. Zij dient de eerlijke concurrentie op de Europese markt te bewaken. Maar de Duitse regering en de Duitse automobielindustrie wijzen een verhoging van importheffingen op Chinese elektrische auto’s af. China zou kunnen reageren met vergeldingsmaatregelen die de export van Duitse auto’s met verbrandingsmotor aanzienlijk duurder maken en het land is de belangrijkste afzetmarkt voor Volkswagen, BMW en Mercedes. Voorts wijst de Duitse regering erop dat minstens 50 procent van de import van elektrische auto’s uit China momenteel afkomstig is van westerse merken die daar zelf produceren en deze naar Europa importeren. Maar deze valide argumenten van Duitse zijde mochten niet baten: de Europese Commissie besloot recent om per november dit jaar de importheffingen op elektrische auto’s uit China te verhogen met percentages tussen de 17,4 en 38,1 procent.

Het Franse Stellantis kijkt terughoudend naar de ontwikkelingen. De afzet in China van de fabrikant van onder andere Peugeot en Fiat is beduidend geringer dan die van de Duitse concurrenten. Daarnaast werkt Stellantis in een joint venture samen met het Chinese Leapmotor, waarvan zij per september ook auto’s in Europa zal verkopen. Indien de Europese importheffingen voor China worden verhoogd, dan zal Stellantis de productie relatief makkelijk kunnen verplaatsen naar Zuidoost-Azië, India, Zuid-Amerika of Europa.

De dochter van Emil Jellinek

De in 1853 in Leipzig geboren Emil Jellinek had nooit kunnen bevroeden dat hij naamgever zou worden van een van de succesvolste automerken ter wereld. Na een korte periode als diplomaat op het Oostenrijks-Hongaarse consulaat in Tanger, zette Jellinek in 1884 zijn carrière voort als succesvol ondernemer in Wenen en later in Nice. Door zijn verworven rijkdom kon hij zich volledig richten op zijn passie: de automobiel. Toen hij in 1899 in Nice met een team deelnam aan de autoraces deed hij dat onder de naam van zijn dochter: Mercedes. Met zijn nieuwe bolide, een Daimler Phoenix, won hij alle races zonder uitzondering. De naam Mercedes was gevestigd. Daarop vroeg Jellinek aan Gottlieb Daimler en zijn ingenieur Wilhelm Maybach om een nieuwe auto voor hem te bouwen. Jellinek nam er 36 exemplaren van af, maar wel op één voorwaarde: ze dienden de naam Mercedes te dragen. Zo geschiedde. In 1901 won Jellinek ook met deze auto alle races in Nice. De Daimler Motoren Gesellschaft voegde de naam Mercedes daarop toe aan zijn merknaam en Jellinek ontving de verkooplicenties van de auto’s voor vele landen. Drie wielen Tegelijkertijd voltrok zich in Ladenburg bij Mannheim een identieke ontwikkeling. Carl Benz ontwikkelde in 1885 de eerste Benz-auto met drie wielen. Na de nodige aanloopproblemen was Benz met zijn firma Benz & Cie. klaar voor serieproductie. In 1893 verkocht hij al 69 voertuigen, waarvan er 54 naar het buitenland gingen. Nog eens vijf jaar later was Benz op weg de grootste autofabrikant ter wereld te worden. Hij verkocht toen al 750 auto’s per jaar. Maar ook de concurrentie zat niet stil. Daimler bouwde in 1896 de eerste vrachtwagen met verbrandingsmotor en kocht in 1900 in Untertürkheim (vlak bij Stuttgart) een bedrijfsterrein van 185.000 m2 voor de bouw van een motorenfabriek. De aandelen Daimler Motoren Gesellschaft werden vanaf 1911 verhandeld op de beurs te Stuttgart. Merger of equals Met het oog op de dreigende economische crisis, besloten Benz & Cie. en Daimler Motoren Gesellschaft in 1926 te fuseren tot Daimler-Benz AG. Het merk Mercedes-Benz was geboren. In 1998 maakten Daimler-Benz en het Amerikaanse Chrysler een merger of equals bekend. Het concern ging verder als DaimlerChrysler AG. De nieuwe combinatie was geen lang leven beschoren en werd in 2007 ontbonden toen Daimler zijn belang in Chrysler verkocht. Vanaf dat moment ging de Duitse onderneming verder onder de naam Daimler AG. Na de beursgang van de truck- en busdivisie Daimler Truck Holding AG in 2021 concentreert het concern zich louter op personenvoertuigen en bestelwagens. Sindsdien voert het bedrijf de naam Mercedes-Benz Group AG.

 

Dit artikel is verschenen in Effect #6 2024